11
қаңтар
2019
"Үш тілде оқытудың және білім алудың маңызы" атты мақала
Химия пәнінің мұғалімі Алайдарова Жанат Қалдарбекқызының "Үш тілде оқытудың және білім алудың маңызы" атты мақаласы.
Қазіргі жаһанданған, ақпараттың дамыған ғасырында болып жатқан түрлі өзгерістер мен жаңашылдықтар еліміздің экономика саласына да, білім беру жүйесіне де тың ізденістерді енгізіп отыр. Елбасының салиқалы саясатының арқасында еліміз береке мен бірліктің, ынтымақ пен достықтың,татулықтың өлкесі болып,көп ұлтты мемлекетке айналғалы аз уақыт өткен жоқ.
Үш тілде оқыту – заман талабы. Үштілділік бәсекеге қабілетті елдер қатарына апарар басты баспалдақтардың бірі. Осы «Үштұғырлы тіл» туралы идеяны іске асыруды мектептің алғашқы табалдырығынан бастауы тиіс. Осы орайда тәрбиеші мен мұғалімдер бәсекеге қабілетті тұлғаны даярлауды басты мақсатқа айналдырғаны абзал. Қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі деп, елбасымыз салиқалы үндеуінде текке атап өтпеген болар.Бұл үдерістен біз де тыс қалмауымыз керек. «Тілдерді білу-бәсекеге қабілеттілік талабы» -дегендей біз де өзіміздің іс-тәжірибемізге химия сабағын ағылшын тілінде өткізуді қолға алдық. Химия сабағында ағылшын тілін оқытып, үйрету мақсаты – оқушылардың қарым-қатынас жасай алу қабілеттерінің негізін қалау болып табылады. Жаңа тілге үйретуде оқытудың жаңа тәсілі төмендегідей талаптарға сәйкес келуі көзделеді
q Біріншіден оқушыға қолайлы оқу ортасын калыптастыру;
q Екіншіден оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру, ой-тілектерін ояту;
q Үшіншіден оқушының эмоциялық сезіміне әсер етіп жеке тұлға ретінде қалыптастыру;
q Төртіншіден оқытуды түрлендіру үшін түрлі әдісті қолдану;
Ойын түрінде оқыту арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру;
q Бесіншіден ағылшын тілін оқушының жеке қызығушылығымен байланыстыру;
оқушы – субьект, - кеңесшісі болу;
q Алтыншыдан сатылап өз бетімен жұмыс істеуге үйрету.
q Сабақта ағылшын тілін үйретудің басты мақсаты – оқушылардың шетел тілінде қарым-қатынас жасауды базалық деңгейде игерту. Осыған сәйкес оқыту мазмұнына қарапайым коммуникативтік біліктілікті, яғни шетел тілін қажетті жағдаяттағы ауызша және жазбаша (сөз, тыңдап түсіну, оқу, жазу) өзара мәдени қарым-қатынас процесінде қолдана алу қабілеттілігі мен дайындығын қалыптастыруды қамтамасыз ететін тілдік, сөздік, әлеуметтік-мәдени білім, білік дағдылар енеді. Мысалы: бір ғана сабақты алатын болсақ: Химиядан «Атом құрылысы» тақырыбын өткенде мынадай түсіндірме сөздіктерді қолданамыз.
1.Ядро заряды-заряд ядра-kernel charge
2.Изотоп-изотоп-isotope
3.Периодтық заң-периодический закон-periodic law
4.Периодтық кесте-периодическая таблица-periodic table
5.Период-период-Period
6.Топ-группа-group
7.Атомдық радиус-атомный радиус-atomic radius
8.Атом құрылысының планетарлық моделі-планетарная модель строения атома-planetary model of a building of atom
9.Электртерістілік-электроотрицательность-electronegativity
10.Оң заряд-положительный заряд-positive charge
11.Теріс заряд-отрицательный заряд-negative charge
12.Дейтерий-дейтерий-deuterium
13.Тритий-тритий-tritium
14.Салыстырмалы атомдық масса-cравнительная атомная масса-comparative (relative) atomic mass
15. Салыстырмалы молекулалық масса-cравнительная молекулярная масса-comparative (relative) molekular mass
Жоғары молекулалы қосылыстармен танысқанда 20шақты химиялық терминдермен оқушылар таныса алады екен.
1.Полимерлер-полимеры-polymers
2.Пластмасса-пластмасса-plastic
3.Полисахарид-полисахарид-polysaccharides
4.Полиэтилен-полиэтилен-polyethylenc
5.Полистирол-полистирол-polystyrene
6.Полиамидтер-полиамиды-polyamide
7.Этилен-этилен-ethylene
8.Мономер-мономер-monomer
9.Поливинилхлорид- поливинилхлорид-polyvinylchloride
10.Пластиктер- пластикы-plastics
11.Эластомерлер-эластомеры-elastomers
12.Қабыршақтар- скорлупа краска-skorlupa kraska(shells)
13.Поликонденсация-поликонденсация-polycondensation
14.Полимерлену-полимеризация-polymerization
15.Полимергомологтар-полимергомологы-polymerhomologues
16.Термопластар- термопласты-thermoplastics
17.Термореактивті- термореактивные-thermoreaktivy
18.Полипропилен- полипропилен-polypropylenc
19.Полихлорвинил- полихлорвинил-polyvinylchloride
20.Полистирол- полистирол-polystyrene
21.Капрон-капрoн-nylon
Үштілділіктің маңызын түсіне білген жанның болашақтағы өмір белесінен, білім кеңістігінде алары да берері де мол.
Қазіргі жаһанданған, ақпараттың дамыған ғасырында болып жатқан түрлі өзгерістер мен жаңашылдықтар еліміздің экономика саласына да, білім беру жүйесіне де тың ізденістерді енгізіп отыр. Елбасының салиқалы саясатының арқасында еліміз береке мен бірліктің, ынтымақ пен достықтың,татулықтың өлкесі болып,көп ұлтты мемлекетке айналғалы аз уақыт өткен жоқ.
Үш тілде оқыту – заман талабы. Үштілділік бәсекеге қабілетті елдер қатарына апарар басты баспалдақтардың бірі. Осы «Үштұғырлы тіл» туралы идеяны іске асыруды мектептің алғашқы табалдырығынан бастауы тиіс. Осы орайда тәрбиеші мен мұғалімдер бәсекеге қабілетті тұлғаны даярлауды басты мақсатқа айналдырғаны абзал. Қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі деп, елбасымыз салиқалы үндеуінде текке атап өтпеген болар.Бұл үдерістен біз де тыс қалмауымыз керек. «Тілдерді білу-бәсекеге қабілеттілік талабы» -дегендей біз де өзіміздің іс-тәжірибемізге химия сабағын ағылшын тілінде өткізуді қолға алдық. Химия сабағында ағылшын тілін оқытып, үйрету мақсаты – оқушылардың қарым-қатынас жасай алу қабілеттерінің негізін қалау болып табылады. Жаңа тілге үйретуде оқытудың жаңа тәсілі төмендегідей талаптарға сәйкес келуі көзделеді
q Біріншіден оқушыға қолайлы оқу ортасын калыптастыру;
q Екіншіден оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру, ой-тілектерін ояту;
q Үшіншіден оқушының эмоциялық сезіміне әсер етіп жеке тұлға ретінде қалыптастыру;
q Төртіншіден оқытуды түрлендіру үшін түрлі әдісті қолдану;
Ойын түрінде оқыту арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру;
q Бесіншіден ағылшын тілін оқушының жеке қызығушылығымен байланыстыру;
оқушы – субьект, - кеңесшісі болу;
q Алтыншыдан сатылап өз бетімен жұмыс істеуге үйрету.
q Сабақта ағылшын тілін үйретудің басты мақсаты – оқушылардың шетел тілінде қарым-қатынас жасауды базалық деңгейде игерту. Осыған сәйкес оқыту мазмұнына қарапайым коммуникативтік біліктілікті, яғни шетел тілін қажетті жағдаяттағы ауызша және жазбаша (сөз, тыңдап түсіну, оқу, жазу) өзара мәдени қарым-қатынас процесінде қолдана алу қабілеттілігі мен дайындығын қалыптастыруды қамтамасыз ететін тілдік, сөздік, әлеуметтік-мәдени білім, білік дағдылар енеді. Мысалы: бір ғана сабақты алатын болсақ: Химиядан «Атом құрылысы» тақырыбын өткенде мынадай түсіндірме сөздіктерді қолданамыз.
1.Ядро заряды-заряд ядра-kernel charge
2.Изотоп-изотоп-isotope
3.Периодтық заң-периодический закон-periodic law
4.Периодтық кесте-периодическая таблица-periodic table
5.Период-период-Period
6.Топ-группа-group
7.Атомдық радиус-атомный радиус-atomic radius
8.Атом құрылысының планетарлық моделі-планетарная модель строения атома-planetary model of a building of atom
9.Электртерістілік-электроотрицательность-electronegativity
10.Оң заряд-положительный заряд-positive charge
11.Теріс заряд-отрицательный заряд-negative charge
12.Дейтерий-дейтерий-deuterium
13.Тритий-тритий-tritium
14.Салыстырмалы атомдық масса-cравнительная атомная масса-comparative (relative) atomic mass
15. Салыстырмалы молекулалық масса-cравнительная молекулярная масса-comparative (relative) molekular mass
Жоғары молекулалы қосылыстармен танысқанда 20шақты химиялық терминдермен оқушылар таныса алады екен.
1.Полимерлер-полимеры-polymers
2.Пластмасса-пластмасса-plastic
3.Полисахарид-полисахарид-polysaccharides
4.Полиэтилен-полиэтилен-polyethylenc
5.Полистирол-полистирол-polystyrene
6.Полиамидтер-полиамиды-polyamide
7.Этилен-этилен-ethylene
8.Мономер-мономер-monomer
9.Поливинилхлорид- поливинилхлорид-polyvinylchloride
10.Пластиктер- пластикы-plastics
11.Эластомерлер-эластомеры-elastomers
12.Қабыршақтар- скорлупа краска-skorlupa kraska(shells)
13.Поликонденсация-поликонденсация-polycondensation
14.Полимерлену-полимеризация-polymerization
15.Полимергомологтар-полимергомологы-polymerhomologues
16.Термопластар- термопласты-thermoplastics
17.Термореактивті- термореактивные-thermoreaktivy
18.Полипропилен- полипропилен-polypropylenc
19.Полихлорвинил- полихлорвинил-polyvinylchloride
20.Полистирол- полистирол-polystyrene
21.Капрон-капрoн-nylon
Үштілділіктің маңызын түсіне білген жанның болашақтағы өмір белесінен, білім кеңістігінде алары да берері де мол.