«Ұланымыз үлгі елдің»

№5 Ақарал жалпы білім беретін мектебі 

Тақырыбы: «Ұланымыз үлгі елдің» 

Мақсаты: 

1. Оқушылардыңбілімдерінжинақтап, тереңдету. 

2. Оқушылардыңқызығушылықтарынарттыру, шапшаңдыққа баулу, белсенділіктерінарттыру. 

3. Тапқырлыққа, ұтқырлыққабаулыптәрбиелеу.Жылдамдық пен алғырлыққаүйрету. 

Көрнекілік: жұмбақтар, өлеңжолдары, үзінділер, презентация. 

Түрі: интеллектуалдыойын-сайыс 

Ойынбарысы: 

І. Ұйымдастыру. 

Бәйгегетүсіпжарыспай 

Жүйріктіңбағыжанарма? 

Білім мен өнержарысып, 

Тәрбие, тәлімтабармән. 

Бұл бәйге ойдың бәйгесі 

Кімжүйрікойға, солалда,-дегендей, бүгінгіинтеллектуалдыойынымызсайыстүріндеөтеді. Осы уақытқадейіналғанбілімдеріңдікөрсетіп, ортағасалыңдар. 

Ойынға 3 топ қатысты. 1-топ «Алғырлар», 2-топ «Сұңқар», 3-топ «Болашақ».Ойын V айналымнан тұрады. 

1.Ұшқыр ой 

2.Құпия сандық 

3.Ойлан тап 

4.Айшықты сөздер 

5.Білімді бәрінен биік ұста 

Ойын ережесімен таныстыру. 

Ойынды бастамас бұрын, әр топ өзінің топтарының аты мен ұранын таныстырып өтеді.Болашақтағы  ұстанымын, өзіне ұнайтын, сүйіп оқитын пәндерін айтып кетсін. 

Енді ойынымыздың І- айналымын бастаймыз. 

І -айналым «Ұшқыр ой» 

Әртопқа  анатіліпәнібойынша  сұрақтарқойылды. Тез, жылдам, нақтыжауап беру керек. Әроқушыұяшықтардытаңдайотырып, сұрақтарғажауапбередіжәнеәржауапқа  2ұпайданалады. 

1-топ «Алғырлар» 

1. Үшбидіата. 

2. Қазақәліпбиінденешеәріп бар? 

3. Мәтінтүрлеріната 

2-топ «Сұңқар» 

1. Ы. Алтынсарин не ашқан? 

2. Қазақ тілінде неше сөйлем мүшесі бар 

3. "Ғылым таппай мақтанба " өлеңінің авторы кім? 

3-топ «Болашақ» 

1. Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? 

2. Сөз таптарын ата 

3. Ертегілердің қандай түрлері бар? 

ІІ айналым «Құпиясандық» 

Бұлайналымдажұмбақжасырамын, сендержұмбақтыңшешуін 3тілде (қазақша, орысша, ағылшынша) айтуларыңкерек. Әртопқакезекпенжасырылады.Әржауапқа 3ұпайданқойылады.Егерқазақшасыннемесеорысшасынғанаайтатынболса 2ұпай біреуіне жауап беретін болса 1ұпайберіледі. 

1-топ:Қолымененқаламыжоқ, 

        Бірақсуретсаладыкөп. (аяз – мороз- frost) 

 Қоймасын қыс ақтарып, 

Жердіжаптыақмамық. (қар – снег- snow) 

Бірін-біріқоштаған, 

Бірүйденкөрдім, 

Қырықекідос-жаран. (әріп – буква- letter) 

 Жұқа тақтай бөлшегі, 

Ұзындықтың өлшемі. (сызғыш – линейка- ruler) 

Қалқиыпекіқұлағы, 

Елеңдеп, қорқып тұрады. (қоян– заяц- hare) 

Жолбарыстанаумайды, 

Тышқандардыаулайды.(мысық – кошка-cat) 

2-топ:Жепкөріп ем өзім мен, 

Жасшығардыкөзімнен. (пияз – лук- bow) 

 Бұлаңдаған құйрығы, 

Біралдарлыққулығы. (түлкі – лиса- fox) 

Әттең, даусым, тілімжоқ, 

       Құшағымдабілімкөп. (кітап – книга- book) 

Суғабатпайды, отқажанбайды, 

      Айнымайдышыныдан, қорғады тек жылыдан.     (мұз-лед-ice) 

Таңменкөзінашады, әлемгенұрыншашады.             (күн-солнце- asun) 

Тігіпалыпкөкшатыр, 

      Қызылкүреңдопжатыр.                    (қызылша-свекла- beet) 

3-топ: 1 санға  өсірді. 

       Өзі  қалып  орнында, 

       Бізді  алға  көшірді.                              (сынып-класс- class) 

Сақталадыалты  айжаз, 

        Сандығымда  сары  аяз.                     (тоңазытқыш-холодилник- fridge) 

Екіаяқпен  кезек-кезектебеді, 

        Зыр  жүгіре  береді 

        Ол  тынымсыз домалап                       (доп-мяч-ball) 

   Ағайынды  бес  туыс 

         Жамылатын  тоны  бар. 

             Бесеуінде  бес  қуыс, 

             Сырттан  кірержолы  бар.               (қолғап-перчатки- glloves) 

Бір  қораға  қамалғандар, 

      Жану  үшін  жаралғандар.                    (сіріңке-спички- matches) 

Қара ала тоны бар, 

Аңдардыңолұзыны, 

Оны сендетанып ал                                          (керік-жираф- giraffe) 

ІІІ айналым «Ойлан, тап» 

Бұлкезеңдеұлыақын-жазушыларымыздыңшығармаларынанүзінділерберіледі. Әроқушыға  1шығармаданүзінді (өлең, әңгіме) беріледі. Үзіндініоқып, шығарманыңатынжәнеавторын табу қажет.Әрдұрысжауапқа 2 ұпайдан .Егершығарманытауып, авторынтабаалмаса 1 ұпайбереміз. 

1.Ақ киімді, денелі, ақсақалды, 

Соқыр, мылқаутанымастіріжанды. 

Үсті-басы ақ қырау, түсі суық, 

Басқанжерісықырлапкеліпқалды. 

(«Қыс». А.Құнанбаев) 

2. Өнер, білім бар жұрттар, 

Тастан сарай салғызды. 

Айшылықалысжерлерден, 

Көзіңді ашып-жұмғанша 

Жылдам хабар алғызды. 

(«Өнер, білім бар жұрттар». Ы.Алтынсарин) 

3. «Құлыным, Қайрошым... Қайдажоғалыпкеттің...-деп, әлсізғанашыққандауысестіледі.Осытөрт-бес сөзөзіңесбілгеліанадегендітанытатынқандаймейірім, қандайсезімболса, соныңбәрінбір-ақкөшіріпәкеп, ып-ыстықетіпжүрегіме  құйыпжібергендейболды.»   

(«Анақұшағында»  ҒабитМүсірепов) 

4.Кейде күнмен теңесем, 

Таласыпкүнмен мен өсем, 

Гүлтеремінжерімнен, 

Біргетуғанелімнен 

Өсіпкележатырмын.!         («Өсіпкележатырмын»    ТөлегенАйбергенов) 

5. «Көзінауылғакелгесінекікүнненсоңашты.Жұртасырауғакөнедідесті.КішкенеҚұрмашКөксерекдепатқойыпалды. Ертеңді-кеш  айналасынаншықпайды.Өзінежекеасқұйғыш-итаяқәзірболды.»                 

( «Көксерек»   М.Әуезов) 

6. «Кадет корпусындаоқитынбалалар да түсауа осы Ертісбойынакеледі.Омбықаласынакеліп, оқуғатүскенкішкентайШоқанқаланыңқамаукөше, тар үйлерінтосырқап, көпкедейінүйренеалмайжүрді.» 

(«Қырдыңжастүлегі»   СапарғалиБегалин) 

Мұғалім: 

Білгенсайынкеледібілебергім, 

Біле беру емеспетілегіелдің. 

Белденассаң, алдыңда бел көрінсе, 

Қызыққаннанкелмеймежүребергің. 

Сондықтан да келедібілебергім 

Білімдінісүйерінбілімелдің,- дейотырып, 

IV айналымдыбастаймыз «Айшықтысөздер» 

Бұлайналымдабірнешетұрақтысөзтіркестеріберіледі. Бұлсөздерменбізанатіліпәніненшығармалардыоқығанда танысқанбыз. Әроқушыға 2  сөзтіркесіберіледі. Ойланып, мағынасынайтуларыңкерек.  Әр дұрыс жауапқа 2 ұпайдан қойылады. 

1-топ 

1.Төбесі көккежетті (қуанды) 

2. Ине шаншаржержоқ (бос жержоқ) 

1. Қойаузынаншөпалмас (жуас) 

2. Қабағынанқаржауды (ашуланды) 

2-топ  

1. Бетіненотышықты (ұялу) 

2. Итөлгенжер (алыс) 

1. Төбешашытіктұрды (қорықты) 

2. Көздіашып-жұмғанша (тез, лезде) 

 3-топ 

1.Таяқ тастам  жер (жақын) 

2.Жүрегі тас төбесіне шықты      (қорықты 

1.Қас пен көздіңарасында        (тез, жылдам, лезде) 

2.Ат құлағындаойнайды       (шабандоз) 

Ойынымыздыңсоңғыайналымы «Білімдібәріненбиікұста» депаталады 

Бұлайналымда 3 пәнберіледі.Оқушыларсолпәндердіңбіреуінтаңдапсұрақтарғажауапбереді. 

1-топ «Алғырлар» 

1. Мен бір сан ойладым, оған 30-ды қосқанда 80 шықты. Мен қандай сан ойладым?(50) 

2. 1дм - де неше см бар?(10) 

3. Бір бала қалаға бара жатыреді, жолда 3 танысышықты. Қаншаадамқалаға бара жатыр? (1) 

2-топ «Сұңқар» 

1. 5 ондық пен 7 ондықтың арасындағы толық ондық?(60) 

2. Туристер 3 адамнан 3 қайыққаотырып, жорыққааттанды. Барлығынешеадамжорыққааттанды?(9) 

3. Ұзындығы 2см және 4см тіктөртбұрыштыңпериметрінтап?(12) 

3-топ «Болашақ» 

1. Екі адам тоғызқұмалақты 2 сағат ойнады. Әрқайсысынешесағаттанойнады?(2) 

2. 2 жылданеше ай бар?(24) 

3. Екішетітұйықталғантүзусызық не депаталады?   (кесінді) 

Дүниетану пәнінен 

1-топ «Алғырлар»  

1. Қайқұсөзатынқайталайбереді?    (көкек) 

2. Құлағыүлкенжануар                (піл) 

3. Сезіммүшелеріната                   (көз, тері, мұрын) 

2-топ «Сұңқар» 

1. Киелі құс    (Аққу) 

2. Ұша алмайтын құс   (түйеқұс) 

3. Өсімдік мүшелерін ата           (тамыр, сабақ, жапырақ) 

3-топ «Болашақ» 

1. Ауаның ластану себептері    (қоқыс қалдықтары) 

2. Дәрілік өсімдіктерді ата    (меңдуана, адыраспан) 

3. Шөлге шыдамды жануар    (түйе) 

Қорытынды: Құрметті оқушылар осымен біздің «Ұланымыз үлгі елдің»интеллектуалды сайысымыз аяқталды. Сайысымызға қатысып, өз бақтарыңызды сынағандарыңызға көп рахмет.Алдағы уақытта осындай сайыстардан қалыс қалмай қатысып жүріңіздер.Еліміздің болашағы білімді ұрпағында демекші білімді азамат болып өсіңіздер.